Dbanie o higienę jamy ustnej wydaje się proste, jednak nie zdajemy sobie sprawy jak wiele błędów popełniamy w codziennej profilaktyce. Stosujemy się do zasad, które tak naprawdę są tylko mitami. Większość z nas przeraża wizja utarty zębów, jednak sposób w jaki dbamy o swoje zęby często nas do tego przybliża.
Jak często odwiedzać dentystę?
Każdy z nas powinien raz na 6 miesięcy zgłaszać się na wizytę kontrolną do stomatologa. Nawet jeśli wydaje nam się, że wszystko jest w porządku, bo przecież nie widzimy ubytku, a zęby nas nie bolą, regularne kontrole w gabinecie są konieczne. Lekarz stomatolog dysponując nowoczesnym sprzętem, takim jak mikroskop czy laser diagnostyczny, jest w stanie dostrzec problemy niewidoczne „gołym okiem”. Wówczas można wdrożyć szereg zabiegów profilaktycznych i małoinwazyjne leczenie, dzięki czemu można zachować swoje własne zęby przez długie lata. Brak profilaktyki i unikanie wizyt kontrolnych często prowadzi do rozwoju chorób zębów i dziąseł, co w efekcie powoduje utratę zębów i odbija się na zdrowiu. Pojawiają się problemy ze spożywaniem pokarmów, dochodzi też do przeciążenia i uszkodzenia pozostałych zębów.
Polacy nie lubią jednak chodzić do dentysty. Otóż okazuje się, że aż 90% ankietowanych Polaków wie co to dentofobia i doświadcza jej na własnej skórze – jak wynika z badania przeprowadzonego przezKlinikę Implantologii i Stomatologii Estetycznej borczyk.pl. Strach przed dentystą powoduje, że przeciętnie odwiedzamy stomatologa raz na rok (32%) lub raz na dwa lata (17%). Duży odsetek Polaków zdecydowanie unika dentysty – ostatni raz na byli w gabinecie ponad 3 lata temu (27%). Jedynie 24% ankietowanych stosuje się do zaleceń i odwiedza gabinet stomatologiczny co 6 miesięcy.
Mycie zębów zaraz po jedzeniu i tylko twardą szczoteczką?
Panuje przekonanie, że po jedzeniu powinniśmy natychmiast biec do łazienki, by umyć zęby. Nic bardziej mylnego! Takie działanie negatywnie wpływa na szkliwo. Powinniśmy odczekać przynajmniej 30 minut.
Szczotkowanie zębów od razu po posiłku, kiedy szkliwo jest pod wpływem działania kwasów, znacznie naraża zęby na uszkodzenia mechaniczne. Po posiłku warto przepłukać usta wodą, a dopiero po ok. pół godzinie umyć zęby. Dobór szczoteczki i pasty wpływa na prawidłową higienę jamy ustnej i w konsekwencji na nasze zdrowie. Pacjenci zwykle pytają, jakie pasty są najlepsze. Natomiast większą uwagę należałoby zwrócić na szczoteczkę do zębów. W sprzedaży są dostępne szczoteczki: twarde, średnie, miękkie i super miękkie. Jaką w takim razie wybrać? To zależy od stanu zębów i dziąseł oraz od indywidualnych uwarunkowań. Dla jednych Pacjentów zalecana jest szczoteczka twarda, gdyż lepiej poradzi sobie ona z odkładającym się osadem, u innych ta sama szczoteczka może powodować problemy z dziąsłami. Dlatego też dobór szczoteczki zawsze warto skonsultować ze stomatologiem. –tłumaczy lek. dent. Kamila Gądek z Kliniki borczyk.pl
Na mycie zębów powinniśmy przeznaczać około 3 minuty. Natomiast większość z nas szczotkuje zęby jedynie przez 30 sekund. Szczoteczkę zazwyczaj wymieniamy po kilkunastu miesiącach, a powinniśmy to robić maksymalnie co 3 miesiące. Mało kto używa też nitki dentystycznej, a jest to skuteczny sposób na pozbycie się resztek jedzenia z przestrzeni międzyzębowych. Warto zwrócić na to uwagę podczas codziennej higieny uzębienia, ponieważ w jamie ustnej znajduje się ok. 600 szczepów bakterii, które uszkadzają szkliwo i negatywnie wpływają na dziąsła kiedy, mimo systematyczności, niedokładnie myjemy zęby.
Jakie produkty mają szczególnie niekorzystny wpływ na zęby?
Złe nawyki żywieniowe to kolejna przyczyna problemów z zębami. Co najbardziej szkodzi zębom? Oczywiście słodycze. Ciasta, batoniki, czekolady, cukierki, a także słodkie napoje to tylko niektóre produkty, które negatywnie wpływają na szkliwo. Zawarty w nich cukier jest bowiem pożywką dla bakterii, które namnażając się produkują szkodliwe kwasy. Jeśli jednocześnie unikamy produktów bogatych w wapń i fluor, zęby są gorzej zmineralizowane, przez co bardziej podatne na próchnicę.
Jeśli lubimy fast foody, które oblepiają zęby i pozostają na nich przez długi czas stając się doskonałą pożywką dla bakterii, stwarzamy sprzyjające warunki dla rozwoju próchnicy. Zdecydowanie lepiej jest wprowadzić do diety produkty twarde, takie jak np. marchewka, gdyż jedzenie ich w naturalny sposób mechanicznie oczyszcza zęby.
Dieta wzmacniająca nasze zęby powinna zawierać odpowiednie ilości składników mineralnych, a także witamin ułatwiających ich wchłanianie. Warto uzupełnić dietę o produkty bogate w wapń, fluor oraz witaminę D, które wzmacniają strukturę zęba. Należy pamiętać, że nawet zdrowe produkty mogą powodować problemy z uzębieniem. Dla przykładu mleko krowie może wypłukiwać wapń z zębów, dlatego podstawą jest dieta dobrze zbilansowana.
Czy soki owocowe są zdrowe?
Owoce, warzywa i świeże soki są bardzo zdrowe i nie powinno ich zabraknąć w naszej diecie. Jednak barwniki występujące naturalnie w owocach czy warzywach mogą przebarwiać zęby. Dawniej barwniki te stosowano do barwienia odzieży, więc spożywanie ich z upływem czasu może negatywnie odbić się na barwie zębów. Dodatkowo owoce zawierają w sobie kwasy, które niekorzystnie oddziałują na szkliwo powodując jego demineralizację, a w konsekwencji zwiększenie podatności na próchnicę. Oczywiście nie można wyeliminować z diety zdrowych owoców tylko dlatego, że negatywnie oddziałują na zęby… Najważniejszy jest zdrowy rozsądek, indywidualny dobór diety i stosowanie prawidłowych zasad higieny, w szczególności pamiętanie, by nie myć zębów bezpośrednio po jedzeniu kwaśnych produktów.
Stan zębów wpływa na kondycję całego organizmu
Prawidłowa higiena jamy ustnej ma wpływ na zdrowie całego organizmu. Zmiany skórne, problemy z oczami, choroby serca, nerek czy stawów, a nawet alergie mogą być spowodowane ogniskami zapalnymi zlokalizowanymi w jamie ustnej.
W jamie ustnej człowieka stale bytują miliony bakterii i grzybów. Kiedy jesteśmy zdrowi bakterie dobre hamują rozwój i namnażanie się tych złych. Gdy równowaga biologiczna jest zakłócona, bakterie mogą być groźnymi czynnikami chorobotwórczymi powodującymi nie tylko choroby zębów i dziąseł, ale także choroby ogólnoustrojowe. – mówi lek. dent. Kamila Gądek.
Bakterie jamy ustnej lub ich toksyny, wraz z krwiobiegiem docierają do odległych narządów powodując rozwój tzw. chorób odogniskowych. Dodatkowo system odpornościowy, przy okazji zwalczania bakterii w jamie ustnej, niszczy zdrowe tkanki i narządy. Ciągła mobilizacja systemów obronnych organizmu i skupienie się na walce z patogenami jamy ustnej powoduje również uśpienie reakcji na groźne patogeny zewnętrzne atakujące organizm.
Drobnoustroje jamy ustnej mogą powodować nawracające przeziębienia i zapalenia gardła, a także spowalniają proces leczenia. Okazuje się także, że gdy chorują zęby lub dziąsła, w naszym organizmie podnosi się poziom białka C-reaktywnego.
Zębów mlecznych nie powinno się leczyć?
Zęby mleczne zbudowane są z cieńszej warstwy szkliwa i są słabiej zmineralizowane niż zęby stałe, dlatego na próchnicę bardziej narażone są właśnie dzieci. Wielu rodziców wciąż błędnie przyjmuje, że zębów mlecznych nie trzeba leczyć, gdyż stanowią one jedynie etap przejściowy na drodze do pojawienia się zębów stałych.
Próchnica to choroba zakaźna. Jeden zainfekowany ząb mleczny może w szybkim tempie zainfekować pozostałe zęby prowadząc do ich utraty. W czasie wymiany uzębienia, która rozpoczyna się w wieku 6 lat, bakterie z objętych próchnicą zębów mlecznych przenoszą się na zęby stałe.
Zęby mleczne odgrywają ogromną rolę w kształtowaniu kości. Korzenie mleczaków stymulują wzrost kości, a ich przedwczesna utrata m.in. z powodu próchnicy, może zahamować ten rozwój przyczyniając się do poważnych problemów ortodontycznych w przyszłości. Dodatkowo braki w uzębieniu zaburzają prawidłowy rozwój mowy oraz utrudniają rozdrabnianie i przeżuwanie pokarmu, co powoduje u dzieci problemy gastryczne, np. refluks. Dlatego bardzo ważne jest utrzymanie zębów mlecznych aż do czasu ich fizjologicznej wymiany. – wyjaśnia lek. dent. Kamila Gądek.
Aby utrzymać zdrowe zęby i cieszyć się pięknym uśmiechem przez długie lata konieczne jest prawidłowe dbanie o higienę jamy ustnej już od najmłodszych lat. Ważne są nie tylko odpowiednie nawyki, szczotkowanie zębów 2 razy dziennie, używanie nici dentystycznych czy zbilansowana dieta. Szczególnie istotne są regularne wizyty u stomatologa, który na bieżąco będzie kontrolował wszelkie nieprawidłowości w jamie ustnej.